ทัวร์อินเดียใต้ Ep.4 ศิลปกรรมและสถาปัตยกรรมโจฬะ

ทัวร์อินเดียใต้ Ep.4 ศิลปกรรมและสถาปัตยกรรมโจฬะ โดย อาจารย์ปติสร เพ็ญสุต

ศิลปกรรมและสถาปัตยกรรมโจฬะ

ศิลปะกรรมโจฬะเป็นงานช่างที่สืบรูปแบบมาจากกลุ่มงานในราชวงศ์ปัลลวะ โดยเฉพาะงานสถาปัตยกรรมในช่วงต้นราวรัชกาลพระเจ้าวิชัยโจฬะและพระเจ้าอาทิตยโจฬะผู้รบชนะกษัตริย์ปัลลวะนั้น เห็นได้ชัดว่าได้รับอิทธิพลมาอย่างแท้จริง ก่อนที่ช่างโจฬะจะค่อย ๆ พัฒนาฝีมือออกไป และด้วยกำลังอำนาจทางการทหารและการค้า พวกเขาค่อย ๆ ขยายขนาดของเทวาลัยให้ใหญ่โตมโหฬารตามแรงศรัทธา เพิ่มความซับซ้อนในการแกะสลักและเพิ่มความหมายทางศาสนาเข้าไป จนในที่สุดก็กลายเป็นแบบแผนที่จะส่งต่อเนื่องไปยังกลุ่มเทวาลัยในช่วงอาณาจักรวิชัยนคร

สถาปัตยกรรมโจฬะ

สถาปัตยกรรมในช่วงต้นของราชวงศ์โจฬะนั้นปรากฏน้อย ตัวอย่างที่คลุมเครือได้แก่ วัดวิชยลัยโจเฬศวร ซึ่งยังคงถกเถียงกันว่าสร้างสมัยพระเจ้าวิชัยโจฬะ ปฐมกษัตริย์ในยุคต้นของโจฬะจริงหรือไม่ เทวาลัยแห่งนี้สืบรูปแบบการสกัดหินมาจากศิลปะปัลลวะ มีขนาดเล็กและล้อมรอบไปด้วยอาคารแห่งนี้สร้างถวายพระศิวะ แต่ก็มีการแกะสลักรูปพระนารายณ์ถึง 12 รูป

#ทัวร์อินเดียใต้ #ทัวร์อินเดียใต้ #ทัวร์อินเดียใต้ #ทัวร์อินเดียใต้

วัดพฤหธิศวร (Brihadiswara)

วัดพฤหธิศวร แห่งเมืองตันชอร์ ชื่อนี้เป็นชื่อสมัยปัจจุบัน แปลว่า พระอิศวรผู้ยิ่งใหญ่ แต่เดิมวัดมีหลายชื่อ เช่น เปรุวุไฏยารโกวิล (Peruvudaiyar Kovil) โดยชื่อทางการตามจารึกคือ ราชาราเชโจเฬศวรัม ตามพระนามของกษัตริย์ผู้สร้าง คือพระเจ้าราชาราชะโจฬะ มหาราชผู้ยิ่งใหญ่แห่งโจฬะ ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 15 จนทุกวันนี้ วัดมีอายุกว่า 1000 ปี ซึ่งเฉลิมฉลองไปในปี 2010 พระองค์ทรงได้รับแรงบันดาลใจมาจากวัดไกรลาสนาถของราชวงศ์ปัลลวะ และนำมาขยายขนาดเทวาลัยประธานจนมีขนาดมหึมา ถือเป็นวัดแรกที่แสดงความเกรียงไกรของราชวงศ์โจฬะ และเนื่องจากวัดแห่งนี้มีการใช้งานมานานกว่า 1000 ปี จึงมีการก่อสร้างต่อเติมอยู่ตลอดเวลา มีการเพิ่มเทวาลัยบริวารเข้าไป เช่น เทวาลัยพระคเณศขนาดเล็ก เทวาลัยมุรุกัน (สกันทะกุมาร) เทวาลัยของนายันมาร์ (นักบุญในไศวนิกายพื้นเมือง) บางส่วนก็ถูกซ่อมแซมเพราะสงครามกับสุลต่านแห่งเดลี จิตรกรรมโบราณบางส่วนก็ถูกลบแล้วเขียนใหม่ เป็นต้น ถือเป็นเรื่องปกติของศาสนสถานที่ยังมีชีวิต

เทวาลัยพฤหธิศวรนี้สร้างขึ้นบนเนินดินสูง ยิ่งทำให้โดดเด่นขึ้น วางอยู่บนผังสี่เหลี่ยมผืนผ้าสมมาตร 263 x 133 เมตร ประกอบด้วยเทวาลัยประธานที่เป็นปราสาททรงวิมานซ้อนชั้นลดหลั่นกันสูงถึง 70 เมตร ถือเป็นหอวิมานที่สูงที่สุดแห่งหนึ่งในประเทศอินเดีย ตกแต่งด้วย กุฑุและกูฏะ (หน้าต่างจำลองและอาคารจำลอง) ด้านในปราสาทประดิษฐานศิวลึงค์ และแกะสลักภาพเรื่องราวเทวนิยายของพระศิวะ ที่นี่ยังอุทิศให้กับ ศิวนาฏราช โดยปรากฏการแกะสลักท่าเต้น 81 ท่าไว้ตามเสาประดับต่าง ๆ สิ่งที่น่าทึ่งที่สุดของวิมานแห่งนี้คือโดมหินแกรนิตที่อยู่บนยอด ที่หนักถึง 80 ตัน และนำขึ้นไปวางบนยอดเทวาลัยโดยการพูนดินขึ้นไปถึงยอด ใช้ช้างลากขึ้นไปวาง จากนั้นจึงขนดินออก

ตัววิมานประธานนั้นเชื่อมต่อกับมณฑปและมุขมณฑป ที่มีชื่อเสียงเรื่องทิกปาละ หรืออัษฏทิศบาล เทพเจ้าประจำทิศทั้ง 8 องค์ ด้านหน้าสุดของวัดมีมหามณฑปโปร่งแกะสลักจากหิน ประดิษฐานรูปโคนนทิซึ่งแกะสลักจากหินทั้งก้อนหนักถึง 25 ตัน

#ทัวร์อินเดียใต้ #ทัวร์อินเดียใต้ #ทัวร์อินเดียใต้ #ทัวร์อินเดียใต้

ทัวร์อินเดียใต้
ภาพมณฑปประดิษฐานโคนนทิและโคปุระทางเข้าสองชั้นทางด้านหน้า เป็นอาคารทรงศาลา

ทัวร์อินเดียใต้
วิมานประธานของเทวาลัย เชื่อมต่อกับมณฑปด้านหน้า

ที่มา : https://www.thedecorjournalindia.com/architecture-eye/brihadeshwara-temple/

เทวาลัยคังไคโกณฑะโจเฬศวร (Gangaikondacholisvaram)

เทวาลัยคังไคโกณฑะโจเฬศวร ตั้งอยู่ในเมืองเทวาลัยคังไคโกณฑะโจฬะปุรัม ซึ่งเป็นเมืองที่สถาปนาโดยพระเจ้าราเชนทรโจฬะที่ 1 หลังจากมีชัยเหนือราชวงศ์ปาละ และสามารถแผ่ขยายดินแดนขึ้นทางทิศเหนือไปจนถึงลุ่มแม่น้ำคงคาอันศักดิ์สิทธิ์ได้ พระองค์สร้างมหานครขนาดใหญ่และเทวาลัยขนาดมหึมาที่นี่ และเรียกร้องให้บรรดาประเทศราชที่พระองค์ปราบปรามได้ส่งบรรณาการเป็นหม้อบรรจุน้ำจากแม่น้ำคงคา เพื่อให้พระองค์เทลงในสระศักดิ์สิทธิ์ กษัตริย์โจฬะทุกพระองค์จะเสด็จมาประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษกที่เมืองนี้

วัดนี้สร้างโดยพระเจ้าราเชนทรโจฬะที่ 1 ในพ.ศ.1578 มหาราชผู้นี้เป็นโอรสของพระเจ้าราชาราชะโจฬะ ผู้สร้างพฤหธิศวรที่เมืองตันชอร์ (ห่างออกไป 70 กิโลเมตร) ดังนั้นวัดแห่งนี้จึงมีลักษณะรูปแบบใกล้เคียงกับวัดพฤหธิศวรมาก (รวมทั้งมีชื่ออีกชื่อว่าพฤหธิศวรเช่นกัน) เพียงแต่มีขนาดเล็กกว่า โดยความสูงของวิมานประธานนั้นคือ 55 เมตร เตี้ยกว่าที่ตันชอร์เล็กน้อย ทั้งชั้นซ้อน (ตาละ) ของวิมานก็มี 9 ชั้น น้อยกว่าที่ตันชอร์ 1 ชั้น นักวิชาการเชื่อกันว่า ราเชนทรโจฬะทรงถ่อมพระองค์ไม่สร้างเทวาลัยสูงใหญ่เท่าพระราชบิดา ส่วนความประณีตงดงามนั้น กล่าวกันว่าประณีตกว่าพฤหธิศวรที่ตันชอร์เสียอีก

#ทัวร์อินเดียใต้ #ทัวร์อินเดียใต้ #ทัวร์อินเดียใต้ #ทัวร์อินเดียใต้

ทัวร์อินเดียใต้ : ภาพเทวาลัยคังไคโกณฑะโจเฬศวร

เทวาลัยไอยราวเตศวร Airavatesvara Temple

วัดนี้ตั้งอยู่ในเขต ทารสุราม เมืองกุมภโกนัม ตันชอร์ ซึ่งถือเป็นเขตเมืองหลวงรองของราชวงศ์โจฬะ และจัดเป็น 1 ใน 18 วัดขนาดใหญ่แห่งเมืองตันชอร์ กษัตริย์ที่สร้างวัดไอยราวเตศวรคือพระเจ้าราชาราชะโจฬะที่ 2 (ครองราชย์ในพุทธศตวรรษที่ 17) ผู้ซึ่งใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่ในเมือง ราชาราชาปุรี แห่งนี้ จากจารึกพบว่า วัดแต่เดิมมีขนาดใหญ่กว่านี้มาก มีถนนถึง 7 สายและมีสิ่งก่อสร้างต่าง ๆ มากมาย แต่ถูกทำลายจากสงครามหลายครั้ง ไม่ว่าจะเป็นกองทัพของราชวงศ์ปาณฑยะ ศัตรูเก่าทางภาคใต้ หรือกองทัพของสุลต่านเดลี ซึ่งเรายังเห็นซากปรักหักพังเหล่านี้ได้

ชื่อของวัดแห่งนี้ได้รับนามมาจากช้างของพระอินทร์ คือ เอราวัณ หรือ ไอยราวัต ตามตำนานกล่าวว่า ช้างเอราวัณถูกฤาษีทุรวาสสาปเพราะไปล่วงเกินฤาษี ทำให้สีกายเผือกขาวนั้นหายไป จึงไปขอความช่วยเหลือจากพระศิวะ พระองค์ประทานคำแนะนำให้ช้างเอราวัณลงไปจุ่มตัวในสระศักดิ์สิทธิ์ของวัดแห่งนี้ จนได้รับสีเผือกขาวกลับคืนมา ชาวบ้านจึงเชื่อว่า สระน้ำในวัดนี้สามารถชำระล้างบาปได้ และมีการสร้างรูปของช้างเอราวัณไว้ที่นี่ด้วย นอกจากสระของช้างเอราวัณแล้ว ยังมีตำนานเรื่องสระของพระยม ที่ถูกฤาษีสาปให้แสบร้อนร่างกาย ก็ได้ลงอาบน้ำที่นี่เช่นกัน จึงได้ตั้งชื่อสระว่า ยมเฑียรธรรม

วัดไอยราวเตศวรยังมีชื่อเสียงจากงานแกะสลักที่ละเอียดประณีตเป็นพิเศษ บางชิ้นก็มีขนาดไม่เกินหนึ่งนิ้ว เป็นรูปเทวนิยายต่าง ๆ ที่น่าสนใจเป็นพิเศษคือประวัติของนายันมาร์ 63 ชิ้น เทวรูปแทนแม่น้ำทั้งสี่สายสำคัญของอินเดีย คือคงคา ยมุนา โคธาวารี และนรรมทา หรือการแกะสลักรูปวงล้อลงไปที่ฐานของปราสาท ทำให้ปราสาทอยู่ในฐานะของราชรถจำลอง ซึ่งเราคุ้นเคยกันดีกับ รถะ หรือรถสำหรับแห่แหนเทพเจ้าในเทศกาลต่าง ๆ แต่เป็นเพียงรถจำลองที่แล่นไม่ได้

#ทัวร์อินเดียใต้ #ทัวร์อินเดียใต้ #ทัวร์อินเดียใต้ #ทัวร์อินเดียใต้

ประติมากรรมราชวงศ์โจฬะ

แม้ว่ารูปปั้นและรูปสลักต่างๆของอาณาจักรโจฬะจะสืบเนื่องมาจากราชวงศ์ปัลลวะก็ตาม แต่ก็มีการพัฒนาทางเทคนิคให้ก้าวหน้ายิ่งขึ้น โดยเฉพาะประติมากรรมรูปหล่อสำริด ซึ่งถือว่าเป็นเอกลักษณ์ของโจฬะ ขณะที่ราชวงศ์ปัลลวะพบน้อยกว่ามาก ประติมากรรมเหล่านี้มีขนาดไม่ใหญ่โตนัก หล่อด้วยกรรมวิธีขี้ผึ้งสูญ (Lost wax) ซึ่งสามารถแบ่งออกได้เป็น 4 รูปแบบย่อย ๆ ช่างโจฬะมีความชำนาญในการหล่อสำริดมาก และยังสืบทอดกรรมวิธีทางเชิงช่างนี้ไว้จนถึงปัจจุบัน ประติมากรรมสำริดเหล่านี้ใช้เป็นรูปเคารพประธานในปราสาท และมักจะนำออกมาแห่หรือสรงน้ำในพิธีกรรมต่าง ๆ เพื่อให้ผู้ศรัทธาได้ชม ซึ่งถือว่าเป็นการบูชาแบบใช้ “ทรรศนะ” (Darshana) จะมีการตกแต่งด้วยอัญมณีเครื่องประดับและเสื้อผ้าแพรพรรณอย่างงดงาม

ช่างศิลป์ชาวโจฬะสรรค์สร้างเทวรูปต่าง ๆ ตามระบบในคัมภีร์ เช่น พระวิษณุ พระศิวะ นักบุญในไศวนิกาย เทวสตรี ประติมากรรมที่พบบ่อยได้แก่ พระศิวะปางต่าง ๆ (เนื่องจากอินเดียใต้นิยมการบูชาพระศิวะ) โดยเฉพาะ “ศิวนาฏราช” หรือการแสดงนาฏลีลาของพระศิวะเพื่อจุดประสงค์บางประการ เช่น การปราบอสูรมูลคินี หรืออัปปสมารบุรุษ หรือการเต้นเพื่อรักษาความสมดุลของโลก เพราะชาวฮินดูเชื่อว่าจังหวะการเคลื่อนไหวของพระองค์จะส่งผลต่อความเป็นไปของโลก รอบพระวรกายจะล้อมรอบด้วยวงเปลวไฟ อันเป็นสัญลักษณ์ของการทำลาย พระกรทั้งสี่ถือสิ่งของต่าง ๆ กัน เช่น ฑรุมะ หรือกลองสองหน้า (บัณเฑาะว์) เป็นสัญลักษณ์ของการปลุกให้ตื่น หรือการให้กำเนิดจักรวาล พระหัตถ์ซ้ายทรงถือไฟ อันเป็นสัญลักษณ์ของการทำลายล้าง พระบาทเหยียบเหนืออสูรที่ชื่ออัปปสมารบุรุษ อันเป็นสัญลักษณ์ของอวิชชาหรือความไม่รู้ นอกจากนี้ยังสามารถสังเกตเห็นสัญลักษณ์ย่อยประจำพระองค์อื่น ๆ เช่น เศษนาคในฐานะของสังวาล การทัดพระจันทร์เป็นปิ่น (จันทรเศขระ) ที่มวยผมของพระองค์อาจมีรูปสตรีเล็ก ๆ ซึ่งก็คือพระแม่คงคาที่เสด็จลงจากสวรรค์และพระศิวะทรงใช้มุ่นมวยผมของพระองค์รองรับไว้มิให้ความแรงของน้ำกระแทกพื้นโลก

#ทัวร์อินเดียใต้ #ทัวร์อินเดียใต้ #ทัวร์อินเดียใต้ #ทัวร์อินเดียใต้