ทัวร์กรีซ : เที่ยวพระราชวังคนอสซอส บนเกาะครีต ดินแดนต้นกำเนิด “อารยธรรมมิโนอัน”

พระราชวังและเมืองคนอสซอส

แต่เดิมเชื่อว่าพระราชวังแต่ละแห่งของอารยธรรมมิโนอันเป็นอิสระต่อกัน จนกระทั่งหลัง 1,700 ปีก่อนคริสตกาลเป็นต้นมา ทัวร์กรีซ อำนาจการปกครองทั้งหมดถูกรวมศูนย์อยู่ที่พระราชวังคนอสซอส ซึ่งนักโบราณคดีพิจารณาจากรูปแบบสถาปัตยกรรมที่คล้ายกันมากขึ้น มีการใช้ ตัวอักษรรูปตัว A ตามแนวเส้นตรง (Linear A Script) ที่มีการใช้งานช่วง 1,850 – 1,450 ปี ก่อนคริสตกาล บนแผ่นดินเผาในบริเวณต่างๆ ของพระราชวัง

พระราชวังคนอสซอสได้รับการตกแต่งอย่างดีด้วยโครงสร้างที่ยิ่งใหญ่ ทัวร์กรีซ พร้อมด้วยลานขนาดใหญ่ เสาหิน เพดานรองรับด้วยเสาไม้ทรงสอบเรียว บันได ห้องใต้ดินทางศาสนา บ่อก่อไฟ ระบบระบายน้ำที่กว้างขวาง โรงเก็บสิ่งของขนาดใหญ่ และแม้แต่พื้นที่โรงละครสาธารณะ หรือพื้นที่สำหรับขบวนแห่งทางศาสนา

พระราชวังคนอสซอสมีความสูง 4 ชั้น และครอบคลุมพื้นที่หลายพันตารางเมตร ทัวร์กรีซ ภายในพระราชวังแบ่งพื้นที่เป็นส่วนต่างๆ เช่น กีฬาการสู้วัวกระทิง (Bull-leaping) การบูชากระทิงด้วยเขากระทิงศักดิ์สิทธิ์ และภาพวาดของ ขวานหัวคู่ ที่เรียกว่า ลาบรี (Labrys) บนหินและปูนเปียก (Fresco) ทัวร์กรีซ ซึ่งอาจรวมกันที่ทำให้เกิดตำนานวีรบุรุษธีซีอุส (Theseus) ที่ประหาร มินะทอร์ (Minotaur) อมนุษย์ครึ่งวัวครึ่งคนในเขาวงกต ทัวร์กรีซ ซึ่งเป็นตำนานในปกรณัมกรีกโบราณที่ได้รับความนิยมในเวลาต่อมา

การไม่มีป้อมปราการในชุมชนตั้งถิ่นฐานบนเกาะ ทัวร์กรีซ แสดงให้เห็นการอยู่ร่วมกันอย่างสันติระหว่างชุนชนต่างๆ แต่การมีอยู่ของอาวุธ เช่น ดาบ มีดสั้น หัวธนู และอุปกรณ์ป้องกัน เช่น ชุดเกราะและหมวก บ่งบอกว่าความสงบสุขไม่ได้มีอยู่ตลอดอายุอารยธรรม ทัวร์กรีซ ตลอดเส้นทางของถนนมิโนอันมีหลักฐานว่า มีป้อมยามและหอสังเกตการณ์ประจำอยู่ ทัวร์กรีซ อย่างน้อยก็บ่งชี้ว่า มีกลุ่มโจรสลัดที่เข้ามาสร้างปัญหาให้กับคนบนเกาะครีตและเรือของนักเดินทางที่ไม่มีการป้องกัน

แผ่นดินไหวและไฟไหม้คือตัวการสำคัญในการทำลายศูนย์กลางอำนาจของอารยธรรมมิโนอัน

พระราชวังหลังแรกของคนอสซอสถูกสร้างขึ้นราว 2,000 ปีก่อนคริสตกาล ต่อมาถูกแผ่นดินไหวและไฟไหม้ทำลายล้าง ทำให้ต้องสร้างพระราชวังขึ้นใหม่อีกครั้งเมื่อ 1,700 ปีก่อนคริสตกาล ทัวร์กรีซ ซึ่งพระราชวังแห่งที่สองรอดพ้นแผ่นดินไหวและไฟไหม้มาจนกระทั่งถูกทำลายลงระหว่าง 1,500 – 1,450 ปีก่อนคริสตกาล ทัวร์กรีซ ซึ่งยังไม่มีหลักฐานชี้ชัดว่า พระราชวังถูกแผ่นดินไหว หรือ ไฟไหม้ หรือ ถูกรุกราน (หรืออาจทั้งสามสิ่งรวมกันในเวลาต่างกัน)

ศาสนาของชาวมิโนอัน

แม้ว่าความเข้าใจเกี่ยวกับศาสนาของชาวมิโนอันยังไม่ชัดเจน แต่รายละเอียดต่างๆ ได้รับการเปิดเผยผ่านงานศิลปะ สถาปัตยกรรม และสิ่งประดิษฐ์ ทัวร์กรีซ ซึ่งรวมถึงภาพพิธีทางศาสนาและพิธีกรรมต่างๆ เช่น การเทเครื่องดื่ม การถวายอาหาร ขบวนแห่ งานเลี้ยง และการแข่งขันกีฬา เช่น การสู้วัวกระทิง พลังธรรมชาติ และธรรมชาติโดยทั่วไป ซึ่งปรากฎอยู่ในงานศิลปะ เช่น รูปเทพี แม่ธรณี รูปสลักหญิงเย้ายวนและชายที่ถือสัตว์หลายชนิด ที่ดูเหมือนจะเป็นรูปเคารพ

พระราชวังมีลานเปิดโล่งสำหรับการรวมตัวของคนจำนวนมาก ทัวร์กรีซ โดยห้องต่างๆ มักมีบ่อน้ำและช่องเทน้ำมันเพื่อการบวงสรวงตามที่ได้กล่าวไปก่อนหน้า ทัวร์กรีซ วัวกระทิงเป็นสัญลักษณ์สำคัญที่โดดเด่นในศิลปะมิโนอัน เขาของวัวเป็นสัญลักษณ์ทางสถาปัตยกรรมของผนังพระราชวัง ทัวร์กรีซ เป็นองค์ประกอบในการตกแต่งทั่วไปในจิตรกรรมฝาผนัง เครื่องประดับ และเครื่องปั้นดินเผา และสถานที่ต่างๆ ในชนบท เช่น ยอดเขาและถ้ำ มักมีร่องรอยหลักฐานว่าเคยมีการประกอบพิธีกรรมทางศาสนาที่นั่นด้วยเช่นกัน

วัฒนธรรมที่ปรากฏผ่านวัตถุ

แม้ว่าวัฒนธรรมของชาวมิโนอันจะมีความสลับซับซ้อน และความสามารถในการค้าขายปรากฏให้เห็นจากการเขียน โดยการอักษรภาพของชาวครีตโบราณ (ประมาณปี 2,000 – 1,700 ปี ก่อนคริสตกาล) และอักษรรูปตัว A ตามแนวเส้นตรง (Linear A Script) ซึ่งอักษรทั้งสองแบบยังไม่ได้รับการถอดความหมาย ทัวร์กรีซ ส่วนใหญ่จะพบในการบริหารงานของกษัตริย์ในด้านต่างๆ ที่เขียนและประทับตราลงแผ่นดินเหนียว ซึ่งเป็นอีกรูปแบบหนึ่งของการเก็บบันทึกที่สำคัญ ทัวร์กรีซ

การค้นพบเครื่องปั้นดินเผาของชาวมิโนอัน ทัวร์กรีซ เผยให้เห็นภาชนะหลากหลายประเภทตั้งแต่ ถ้วยเวเฟอร์บาง ไปจนถึงโหลหรือโถดินเผาขนาดใหญ่ที่เรียกว่า “ปิโธส (Pithos)” ซึ่งขึ้นรูปด้วยมือหมุนในช่วงแรก ทัวร์กรีซ ต่อมาได้พัฒนาเป็นการขึ้นรูปบนฐานที่มีล้อหมุนของช่างปั้นหม้อ และการตกแต่งที่มีความก้าวหน้าด้วยการออกแบบทางเรขาคณิตที่ลื่นไหล ในเครื่องถ้วยเคลือบกามาเรส (Kamares ware) ไปจนถึงภาพดอกไม้ พืช และชีวิตใต้ท้องทะเลด้วยดอกไม้ที่อยู่ในท้องทะเลในเวลาต่อมา ทัวร์กรีซ ในขณะที่รูปร่างเครื่องปั้นดินเผาทั่วไป เช่น คนโทน้ำสามหู เหยือกจะงอยสูง ภาชนะทรงกลมที่มีพวยกาปลอม บีกเกอร์ กล่องมีฝาปิดขนาดเล็ก และภาชนะพิธีกรรมที่มีด้ามจับรูปทรงแปดเหลี่ยม เป็นต้น ทัวร์กรีซ ซึ่งเป็นตัวอย่างหนึ่งที่แสดงให้เห็นพัฒนาการในระดับสูงของวัฒนธรรม คือความหลากหลายและคุณภาพของรูปแบบศิลปะที่ชาวมิโนอันได้ฝึกฝนมา

ทัวร์กรีซ
การค้นพบโถขนาดใหญ่ที่ Phaistos Palace

ส่วนประติมากรรมขนาดใหญ่ไม่หลงเหลือให้ได้ศึกษา ทัวร์กรีซ มีเพียงรูปแกะสลักมากมายที่ทำด้วยโลหะสำริดและวัสดุอื่นๆ มีการใช้ดินเหนียวปั้นขึ้นรูปลอยตัว ที่แสดงถึงการแต่งกายในยุคนั้น โดยผู้ชาย (สีแดง) นุ่งผ้าเตี่ยวมีเข็มขัด และผู้หญิง (สีขาว) ในชุดเดรสยาวพลิ้วไหวระบายเป็นชั้นและมีเสื้อคลุมเปิดหน้าอก นักกายกรรมกระโดดในงาช้าง ทัวร์กรีซ เทพธิดางูเคลือบดินเผา (Faience snake goddess) ซึ่งเป็นงานประติมากรรมที่โดดเด่น ที่เผยให้เห็นความรักของชาวมิโนอันที่ถ่ายทอดรูปปั้นให้มีท่าทางที่โดดเด่น

แม้ว่าภาพจิตรกรรมฝาผนังอันงดงามบนผนัง เพดาน และพื้นของพระราชวัง ที่มักถูกล้อมกรอบด้วยเส้นขอบ แต่ก็ยังเผยให้เห็นถึงความรักในทะเลและธรรมชาติของชาวมิโนอัน และยังให้ข้อมูลเชิงลึก ทัวร์กรีซ เกี่ยวกับการปฏิบัติทางศาสนา ชุมชน และพิธีศพ ซึ่งวัตถุต่างๆ มีตั้งแต่ขนาดจิ๋วไปจนถึงขนาดใหญ่กว่าชีวิตจริง มิโนอันเป็นหนึ่งในวัฒนธรรมแรกสุดในการวาดภาพทิวทัศน์ ธรรมชาติโดยไม่มีมนุษย์อยู่ในฉากนั้น ทัวร์กรีซ เป็นความชื่นชมในธรรมชาติของชาวมิโนอัน สัตว์ต่างๆ มักถูกพรรณนาถึงถิ่นที่อยู่ตามธรรมชาติ เช่น ลิง นก โลมา และ ปลา แต่จิตรกรรมฝาผนังของชาวมิโนอัน บางครั้งก็มีพัฒนาการไปไกลกว่าขอบเขตทั่วไปผู้คนยุคนั้นจะทำได้ เช่น ภาพเขียนมุมห้อง และครอบคลุมผนังทั้งหมดในห้องเดี่ยว ที่ล้อมรอบผู้ชม

การติดต่อค้าขายในทะเลอีเจียน

ชาวมิโนอันเป็นชนชาติที่โดดเด่นในวัฒนธรรมการเดินเรือ ติดต่อค้าขายกับชาวต่างชาติทั่วทะเลอีเจียน ทัวร์กรีซ โดยเห็นได้จากอิทธิพลของดินแดนตะวันออกใกล้และอียิปต์ในงานศิลปะยุคแรกของพวกเขา ซึ่งรวมถึงการค้าส่งออกในเวลาต่อมา ทัวร์กรีซ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการแลกเปลี่ยนเครื่องปั้นดินเผาและอาหาร เช่น น้ำมันและไวน์ เพื่อแลกกับสิ่งของและวัตถุล้ำค่าต่างๆ เช่น ทองแดงจากเกาะไซปรัสและคาบสมุทรอัตติก (กรีกแผ่นดินใหญ่บริเวณกรุงเอเธนส์) และงาช้างจากอียิปต์ เกาะต่างๆ ในทะเลอีเจียนที่เคยมีชุมชนโบราณเกิดขึ้น ทัวร์กรีซ โดยเฉพาะที่เกาะคิคลาเดส (Cyclades) แสดงให้เห็นถึงลักษณะของเศรษฐกิจที่มีพระราชวังเป็นศูนย์กลาง และมีโครงสร้างทางการเมืองในรูปแบบเดียวกับบนเกาะครีต ในขณะที่ศิลปินมิโนอัน ทัวร์กรีซ โดยเฉพาะจิตรกรผู้รังสรรค์จิตรกรรมฝาผนัง ได้นำทักษะของพวกเขาไปแสดงที่พระราชวังของอียิปต์และลิแวนต์ (Levant คำที่มีความหมายเชิงประวัติศาสตร์ หมายถึง ดินแดนเมดิเตอเรเนียนตะวันออก ประกอบไปด้วยซีเรีย เลบานอน อิสราเอล ปาเลสไตน์ และจอร์แดน)

การล่มสลายของอารยธรรมมิโนอัน

แม้ว่าสาเหตุของการล่มสลายของอารยธรรมมิโนอันจะยังเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ ทัวร์กรีซ พระราชวังและการตั้งถิ่นฐานหลายแห่งบนเกาะครีต ได้แสดงให้เห็นถึงหลักฐานการเกิดเพลิงไหม้และการทำลายล้าง ที่เกิดขึ้นเมื่อ 1,450 ปีก่อนคริสตกาล แต่พระราชวังคนอสซอสอาจถูกทำลายในอีกหนึ่งศตวรรษต่อมา ทัวร์กรีซ การเติบโตของ อารยธรรมไมซีเนียน (Mycenean civilization) ในช่วงกลางสหัสวรรษที่ 2 ก่อนคริสตกาลบนแผ่นดินใหญ่ของกรีก รวมถึงหลักฐานที่แสดงถึงอิทธิพลทางวัฒนธรรมที่มีต่อศิลปะและการค้าของมิโนอันที่เปลี่ยนไปในเวลาต่อมา ทำให้อารยธรรมเหล่านี้เป็นสาเหตุที่เป็นไปได้มากที่สุด

อย่างไรก็ตามยังมีสาเหตุอื่นๆ ที่มีความเป็นได้ เช่น แผ่นดินไหวและภูเขาไฟระเบิดที่ทำให้เกิดคลื่นสึนามีตามมา เช่นเดียวกับเกาะธีร่า หรือ ซานโตรินี่ในปัจจุบัน ซึ่งยังมีการถกเถียงกันถึงวันที่แน่นอนของภูเขาไฟที่ปะทุครั้งใหญ่ ซึ่งทำให้สาเหตุเกี่ยวพันที่เชื่อมโยงกับการสิ้นสุดของยุคมิโนอันนั้นยังไม่ชัดเจน ทัวร์กรีซ แต่ที่เป็นไปได้มากที่สุดน่าจะเป็นความพร้องกันระหว่างความเสียหายที่เกิดจากภัยธรรมชาติ และการแข่งขันเพื่อความมั่งคั่งที่ทำให้โครงสร้างของสังคมอ่อนแอลง ซึ่งต่อมาถูกรุกรานโดยชาวไมซีนี่จากแผ่นดินใหญ่ ไม่ว่าจะสาเหตุใดก็ตาม พื้นที่ส่วนใหญ่ของมิโนอันได้ถูกทิ้งร้างในช่วง 1,200 ปีก่อนคริสตกาล ทัวร์กรีซ จากนั้นเกาะครีตก็ไม่กลับสู่ยุคประวัติศาสตร์ของทะเลเมดิเตอเรเนียนอีกเลย จนกระทั่งเกาะครีตได้ตกเป็นอาณานิคมของชาวกรีกโบราณในช่วง 800 ก่อนคริสตกาล